Sırp kökenli olan Amerikalı mucit Nikola Tesla kimdir? Döneminin çok ilerisinde olan mucit dünyayı kökten değiştirecek icatlara imza attı. Günümüzde Nikola Tesla'nın hala bilinmeyen ya da kullanılmayan birçok icadı bulunur. En büyük buluşları Tesla bobini ve kablosuz elektrik iletimidir. Mucit, fizikçi ve aynı zamanda elektro fizik uzmanı olan Nikola Tesla kablosuz elektrik iletimini ilk olarak Chicago'da düzenlenen Columbia fuarında dener ve başarılı olur. 1943 yılına kadar, yirmi altı ülkede kendi patenti olan üç yüze yakın icadı bulunan Nikola Tesla'nın icatlarından birçoğu anlaşılamamıştır.
Nikola Tesla Hayatı
Dünyanın en büyük dahilerinden bir tanesi, 10 Temmuz 1856 tarihinde, Sırbistan'ın Smiljan kasabasında dünyaya geldi. Babası inançlarına bağlı sade bir yaşam süren bir papazdı. Annesinin ise okuma yazması yoktu, ancak etrafında küçük ev aletleri tasarlayan mucit olarak tanınıyordu. Babası Tesla'nın iyi bir papaz olmasını istiyordu. Ancak annesi buna şiddetle karşı çıkıyordu. Nikola Tesla annesinin gözünde bir dâhiydi ve yeteneklerini ilk fark eden de annesi olmuştu.
Ancak genç Tesla çoktan kararını vermişti. Mühendislik okuyacaktı. Babasını her ne kadar ikna edemese de, yakalandığı ölümcül hastalığı sırasında isteğini bir kez daha babasına tekrar etmişti. Babası oğlunun içinde bulunduğu duruma dayanamadı ve isteğini kabul etti.
Zaten annesinin desteğine de sahip olan mucit, fizik ve matematik alanlarında bilgisini kısa sürede artırdı. İlk eğitimini Graz'daki Politeknik okulunda alacaktı. Çok heyecanlıydı, belki de Nikola Tesla kimdir? Sorusunun cevabı eğitim hayatında gizliydi.
Nikola Tesla'nın ailesinde kendisinden başka beş kardeşi daha vardı. Bunlardan Dane genç mucidin ağabeyi idi, ancak o beş yaşında iken öldü. Güneşli bir günde ailesinin bile öngöremeyeceği bir kazada kaybetmişti abisini. Dane, ata bindiği sırada düştü ve çok fazla yaşamadı. 12 yaşında abisini kaybeden Nicola Tesla, psikolojik olarak yıpranır ve kendisine kısa süreli şizofreniye yakın belirtiler gösterdiğine dair tanı konur. Kısa sürede bu bunalımı atlatmayı başarır.
Graz'daki eğitiminde Nikola Tesla elektrik üzerine bilgisini artırır, ancak kişisel özelliklerinden dolayı üçüncü sınıfta okulu bırakmak zorunda kalır. Tesla geçirdiği bunalımların etkisi ile ailesini terk eder ve oto mühendislik firmasında çalışmaya başlar. Bunalımlı dönemlerini atlattıktan sonra babasının isteği üzerine Prag şehrinde bulunan Charles Ferdinand Üniversitesi'nde eğitime başlar.
Üniversite eğitimi babasının ölümü üzerine yarım kalacaktır. Bir yaz dönemi burada eğitim gördükten sonra ayrılır ve 1882 yılında Paris'e yerleşmeye karar verir. burada Continental Edison firmasında işe başlar. Bu firma Thomas Edison'un fikirlerini Avrupa çapında yaymak için kurulmuş bir firmadır. Nikola Tesla hayatı ciddiye alan diğer mucitler gibi burada da kendisini geliştirmeye başlar. Akım motorları ve dinamolar ile ilgili tecrübelerini burada geliştirir. Edindiği tecrübeler sayesinde ilk icadını burada yapar ve ilk icadı, regüle edici kontrol cihazlarıdır. Nikola Tesla icatları bununla sınırlı kalmayacak ve hız kazanarak devam edecekti. Pariste Tesla, indüksiyon motorları üzerinde de çalışmaya başlar ve dönen manyetik alanlar ilgisini çeker.
Genç ve yetenekli mucit Paris'te bulunduğu sıralarda dünyaya açılmak ister. Bu yüzden anadili olan Sırpça ve Almancanın yanında; İngilizce, Fransızca ve İtalyancayı da öğrenir.
Hadi hep birlikte Nikola Tesla'nın neden zamanının çok ötesinde bir deha olduğunun kanıtlarına bakalım:
- Dünyadaki bilim ve teknoloji yapısını tam anlamıyla 'kökünden' değiştirebilecek birçok 'kullanılan ve kullanılmayan' buluşa imza atmasına rağmen ders kitaplarında adı nadiren geçer. Özellikle 'elektriğin kablosuz taşınabilmesi' gibi bir buluşu ve bunu kanıtlaması O'nun ne kadar benzersiz bir mucit olduğunu açıklar.
- Radyoyu Marconi icat etti sanılır, X ışınlarını Röntgen'in keşfettiği, vakum tüp amplifikatörünü de Forest'in. Ayrıca Floresan lambayı, neon ışıklarını, hızölçeri, otomobillerdeki ateşleme sistemini, radarın temellerini, elektron mikroskobunu ve mikrodalga fırını da Nikola Tesla'nın icat ettiğini bilen sayısı sınırlıdır. AC Akım Jeneratörlerin ve Motorları, MRI, lazer teknolojisi, robot teknolojisi, deprem makinesi de Nikola Tesla'nın teorileri kaynaklık edinilerek yaratılmış projelerdir.
- Tesla, 1884'te Birleşik devletlere ilk defa geldiğinde, Thomas Edison için çalışır. Edison henüz ampulün patentini almıştır ve elektriğin dağıtımı için bir sisteme ihtiyaç duymaktadır. Edison akkor telli ampulü yeni icat etmişti ve elektriğin aktarılması konusunda bir sistem geliştirmeye çalışıyordu ve Tesla'dan bu konuda yardım istemiş, eğer sistemdeki sorunu çözebilirse büyük miktarda para vereceğini söylemiştir. Tesla sistemdeki sorunları çözerek Edison'u belki de milyon dolarlık bir masraftan kurtarmış ancak vaat edilen parayı hiçbir zaman alamamıştır.
- Edison ölüm döşeğindeyken Tesla'yı af dilemek için yanına çağırtmış fakat Tesla vaktimi boş laflar dinleyerek geçireceğime, insanlık adına gerekli icatları bularak geçiririm diyerek Edison'un son arzusunu yerine getirmemiş ve yanına gitmemiştir.
- Nikola Tesla, ilk defa elektriğin bir kaynaktan çevreye yayılarak kablosuz ve çok yüksek miktarlarda iletilebileceğini söylemiştir. Daha sonra yaptığı deneylerle de bunu göstermiştir. Kendisinin elinde kablosuz yanan bir ampul tutan fotoğrafı bulunmaktadır.
- Tesla'nın rüyası, dünyaya bedava enerji sağlamak idi. 1900 yılında, yatırımcı J.P. Morgan'ın sağladığı 150 bin dolarla Tesla Telsiz Yayın Sistemi / Wardenclyffe adındaki kulenin yapımına Long Island, New York'ta başladı. Bu yayın kulesi, dünyanın telefon ve telgraf servislerini bağlayacaktı. Aynı zamanda resimleri, borsa verilerini ve hava durumu bilgisini dünya çapında aktaracaktı. Maalesef, Morgan bunun dünyaya bedava enerji anlamına geldiğini fark ettiğinde bu işe para yatırmayı kesti. Dünya, henüz duyulmamış olan sesin ve resmin iletiminden sonra onun bir kaçık olduğunu düşündü. Eğer destek o gün kesilmeseydi, günümüzde insanlar elektriği ücretsiz bir şekilde kablosuz olarak kullanabilecekti.
- Tesla'nın en önemli projesi "Kablosuz Enerji" İletimi idi. 20 adet ampulü kablo olmadan 25 mil uzaktan yakabildiği kayıtlara geçmiştir.
- Tesla alternatif akım ile ilgili olarak şu sözleri söylemiştir: "…Kendi alternatif akım ve yüksek frekans ile ilgili "frekans yüksek olduğu müddetçe yüksek voltajlardaki alternatif akımlar derinin yüzeyinde, herhangi bir yaralanmaya neden olmadan salınırlar. Ama bu amatörlerin becerebileceği bir şey değildir. Sinir dokularına nüfuz edebilecek miliamperler öldürücü bir etki yaratabilir ama derinin üzerindeki amperler kısa süreler için zarar vermez. Derinin altına sızabilecek düşük akımlarsa ister alternatif ister doğru akım olsunlar, ölüme yol açabilir."
- Endüstrinin floresan lambayı "icat etmesi"nden 40 yıl kadar önce kendi laboratuvarında floresan lamba kullanıyordu. Fuarlarda ve sergilerde cam tüplere ünlü bilim adamlarının isimlerinin şeklini veriyordu; bugün her yerde gördüğümüz neon ışıkların ilk örnekleri.
- Ford ilk motorlu aracı ile gösteriş yaparken yanına giden Tesla bu kadar büyük bir motora gerek olmadığını anlatmış fakat Ford kendini fazla üstün gördüğü için Tesla'yı dinlememiş; bunun üzerine Tesla, ateşleme sistemini icat etmiş ve Ford'a bunu göstermek zorunda kalmıştır. Fakat her zaman olduğu gibi şanssızlığı burada da kendini göstermiş ve Ford, ateşleme sistemini kullanmak için patentini kendine almıştır.
- 1898'de, Madison Square Garden'da dünyaya ilk uzaktan kumandalı model botunu gösterir. Yani Tesla'ya uzaktan kumandalı uçaklar, arabalar ve botlar (ve hatta televizyonlar) için de teşekkür edebiliriz. Geleneksel Elektrik Fuarının geliştiği yer ve genellikle Barnum-Bailey sirkinin çalıştığı büyük alanın ortasına büyük bir tank koydu ve suyla doldurdu. Bu küçük gölün üzerine, yüzmesi için, 1 metre uzunluğunda anten direği olan bir tekne koydu. Teknenin içinde bir radyo alıcısı vardı. Nikola Tesla, seyircilerin isteği doğrultusunda ileri gitme, sağa veya sola dönme, durma, geri gitme, ışıkları yakıp söndürme gibi çeşitli şeyleri uzaktan radyo kontrol sayesinde yaptı. Unutulmaz gösteri tüm seyircileri hayran bıraktığı gibi günlük gazetelerin ön sayfalarında yer aldı. Nikola Tesla'yı izleyen herkes Nikola Tesla'nın bunu beyin gücüyle yaptığına inanmıştı. Nikola Tesla'nın uzaktan kumandası temel alınarak günümüzde uzaktan kumanda ile kontrol edilebilen uzay mekikleri, uydular, cihazlar geliştirilmiştir.
- Amerikalılar savaş zamanında Alman denizaltılarını bulabilmek için Edison'dan yardım istemiş ve Tesla'nın önerisi olan "enerji dalgalarını kullanalım" fikrine Edison'un şiddetle karşı çıkması sebebiyle bugün "radar" dediğimiz aygıt 25 yıl geç keşfedilmiştir.
- Nikola Tesla uzaydaki hayatın varlığı ile de yakından ilgilenmiş. Dünya'da ilk defa 1899 yılının mart ayında kendi laboratuvarından uzaya ses dalgaları göndermiştir. Uzaydan kozmik ses dalgalarının kaydını yapmıştır. Bunun duyurusunu yaptığında bilim çevresinden ilgi ve destek görememesinin sebebi o yıllarda kozmik radyo dalgalarının bilim camiasında yeri olmamasıdır. Tesla, Mars'tan ve Venüs'ten radyo sinyalleri aldığını belirtmişti. Bugün onun aslında sinyalleri uzaklardaki yıldızlardan aldığını biliyoruz, fakat o zamanlar evren hakkında çok az şey biliniyordu. Basın ise onun "rezil" iddialarıyla eğlendi.
- Tesla, Marconi'nin kabul edilen radyonun icadından 10 yıl önce radyo ilkelerini zaten göstermişti. Aslında (Tesla'nın öldüğü yıl olan) 1943'te yüksek mahkeme Tesla'nın daha önceki açıklamalarından dolayı Marconi'nin patentlerinin geçersiz olduğuna hükmetmişti. Hala pek çok referans kaynak radyonun icadıyla ilgili olarak Tesla'nın ismini zikretmiyor. (Ayrıca Marconi'nin radyosu sesi iletmiyordu, sadece sinyal iletiyordu, halbuki Tesla yıllar öncesinde ses iletimini göstermişti.)
- Tesla'nın tabiatın işleyişini bizim göremediğimiz bir yetenekle görebildiği ortadaydı. Kilometrelerce öteden elektrik ampullerini yakabilmesi, depremler, şimşekler gibi doğayı kökten yok edebilecek güçleri kontrol edebilmesi bunu açıkça gösteriyor.
- Tesla'nın bulduğu şeyleri silaha dönüştürecek olan bir ülkenin diğer ülkelere üstün olacağı bariz ortadadır. Bugün ABD, Tesla'nın fikirleriyle deprem jeneratörü yapmıştır. HAARP (High Frequency Active Auroral Research Program / Yüksek Frekenslı Aktif Auroral Araştırma Programı) olarak nitelendirilen projenin kapsamında yapılan denemelerin, 17 Ağustos depremi gibi dünya üzerindeki yıkıcı depremlerin tetiklenmesine sebep olduğu dedikoduları ortalarda dolaşmıştı. Depreme şahit olanların ışık kümeleri - parlamaları görmeleri de ilginç gelmişti.
- Tesla, dünyanın ilk hidroelektrik santralini Niagara şelalesinde gerçekleştirmiştir.
- Tesla'nın başarıları karşısında elde ettiği ödül ise çok komik ama Edison Madalyası… Edison tarafından sürekli eleştirilen birine bundan daha kötü bir ödül olamazdı.
- Elektrik üzerine yaptığı sayısız deneyler ve buluşlar vardır. 7 Ocak 1943 yılında kendisine ait patent aldığı 700 buluşla en çok patent sahibi kişi olarak dünya tarihine geçmiştir.
- Modern dünyayı icat eden insan, milyarder olabilecekken neredeyse meteliksiz bir şekilde 86 yaşında 7 Ocak 1943'te New Yorker otelinde ölü bulundu. Öldüğü odaya Nikola Tesla ismi verildi. Tesla'nın bütün belgelerine ABD hükumeti tarafından el konuldu. Tesla'dan geride kalanlar üzerinde çalışmalara devam edildiği ve geliştirilen teknolojiler olduğu söylentileri bulunmaktadır.
- Bilim adamları bugün onun notlarını satır satır taramaya devam ediyor. Uçuk teorilerinin çoğu bugünün ünlü bilim adamları tarafından ispatlanıyor. Örneğin, Tesla pervanesiz disk türbin motoru, bugünün modern malzemeleriyle birleştirildiğinde, tasarlanmış en verimli motorlardan biri oluyor. 1901'de patentini aldığı kriyojenik (mutlak sıfıra yakın sıcaklıklarda) sıvılarla ve elektrikle olan deneyleri süper iletkenlerin kaynağını sağlıyor.
- Elektron altı yükleri olan parçacıkların varlığını ortaya koyan deneylerden bahsetmişti, 1977'de bilim adamları nihayet keşfetti: Kuarklar.
- Ayrıca Nobel ödülünü reddetmiş tek bilim (fizik) insanıdır.
- Nikola Tesla ilhamlarının birçoğunu doğadan ve eski felsefelerden alıyordu. Hayalleri arasında yenilenebilir ve sınırsız enerjinin kontrol altına alınması ve verimli kullanılması yatıyordu. Ancak bunun için kusursuz bir mekanizma yaratmak gerekiyordu. Nicola Tesla hayalini kurduğu yenilenebilir enerjinin kullanılması ile fosil yakıtlara olan ihtiyacın biteceğini, o zamanlar görmüştü. Fosil yakıtların gezegene geri dönüşü olmayan zararlar verdiğinin farkına varmıştı.
- Tesla türbini nedir? Sorusunun cevabı en yakın meslektaşları da merak ediyordu. Türbin mucidin wireless elektrik ya da kablosuz elektrik iletimi için icat ettiği makinelerden bir tanesiydi. Çalışma prensibi ise oldukça basitti. Türbinde birbirine yakın olan ve üst üste dizilmiş diskler bulunuyordu. Hava akımı bu diskler arasından geçiyor ve disk bloğunun dönmesi sağlanıyordu. Elektriğin babası bu buluşu ile elektriğe bir kez daha hükmedebildiğini gösteriyordu.
Nikola Tesla'dan Sözler:
- "Para insanların kendine biçtiği kıymete haiz değildir. Benim bütün param deneylere yatırılmıştır. Bunlarla yeni keşiflerde bulunup insanoğlunun yaşamını biraz daha kolaylaştırmasını sağlıyorum."
- "Nefretiniz elektriğe dönüştürülebilseydi, bütün dünyayı aydınlatırdı."
- "Bırakın doğruları gelecek söylesin ve herkesi eserlerine ve başarılarına göre değerlendirsin. Bugün onların olsun; ama uğrunda çok çalıştığım gelecek, benimdir." Sözleri ile Nikola Tesla alternatif akımı kim buldu sorusunun da cevabını vermiş oluyor.
- "Paranın başkaları için taşıdığı anlam, benim için bir şey ifade etmiyor." Mucit bu sözünü yaşamı boyunca ve ölürken de yerine getirmişti.
Yazar: Mürsel EREN
Kaynaklar:
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Nikola_Tesla
- https://www.enerjibes.com/nikola-tesla/
- http://www.gercekbilim.com/nikolanin-en-unlu-buluslari-nelerdir/
- https://kayiprihtim.com/liste/dahi-mucit-nikola-tesla-ve-onun-en-onemli-10-bulusu/
- http://www.vuub.net/27/09/2013/gelecekten-gelen-adam-nikola-tesla/
- https://www.vargonen.com/blog/nikola-tesla-kimdir-buluslari-nelerdir/
- History Channel
#bilim #tesla #nikolatesla #teknoloji #technology #tasarım #design #teknolojivetasarım #teknolojitasarım #teknolojitasarimci #inovasyon #inovatif #innovation
